Gminna Biblioteka Publiczna

Polesie - półmetek szalonych lat dwudziestych dwudziestego wieku. Polska odradza się w zawrotnym tempie. Trzeba zagospodarować rozległe tereny na Kresach, odzyskane po pierwszej wojnie światowej.
Polscy osadnicy przybyli z Kielecczyzny od sześciu budują swój Eden. W stworzonej od podstaw polskiej kolonii Krymno stają domy, rodzą się dzieci, młodzi zakładają rodziny, ziemia z roku na rok daje lepsze plony. Już za nimi trudne, chude lata, w perspektywie dobre, godne życie.
Wokół tygiel narodów, religii, wierzeń, różnorodność tradycji i świadomości. Pojawia się potrzeba czasu, by wszystkich ze sobą pogodzić. Jest nadzieja, że to już stabilność, a nie kolejny etap tułaczki.

Z fabularnym rozmachem opowiedziane dzieje trzech rodzin z trzech różnych grup społecznych. Lata 1926-1953 to czas, w którym los dla wszystkich okazał się jednakowy, raz okrutny, a kiedy indziej łaskawy. Dawał, a potem odbierał - bez względu na status i majątek - i rodzinie Kuśmierczyków, osadnikom z kolonii Krymno, i Grudom - rodzinie przedwojennego oficera z Żółkwi, i ziemianom Wolańskim, hrabinie Julii i jej mężowi Władysławowi. To podróż w czasie, kończąca się dla wszystkich podobnie.

W tomie XIII autor wyprawia się po raz pierwszy na Kresy Północno-Wschodnie na Grodzieńszczyznę.Przedstawia dzieje Grodna, poświęcając poro uwagi królom, Stefanowi Batoremu i Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, oraz wielkorządcom Antoniemu Tyzenhauzowi czy rodzinie O`Brienów de Lacych. Przywołuje też wybitnych twórców, którzy bądź urodzili się w Grodnie lub okolicy lub też przez jakiś czas tam przemieszkiwali, jak choćby Eliza Orzeszkowa, Władysław Syrokomla, Zofia Nałkowska, Nadzieja Drucka, Lejb Najdus czy Wiktor Woroszylski.Tom ten zawiera również historię okolicznych miejscowości: Wołczyna, Czyżewicz, Janowa Podlaskiego (z biografią Wacława Kowalskiego aktora, słynnego Pawlaka z Samych swoich, w filmie polskim modelowego Kresowiaka). Autor przywołuje też historię Starych Wasiliszek wsi rodzinnej wybitnego polskiego pieśniarza, kompozytora i poety Czesława Niemena-Wydrzyckiego. Jest też historia Żołudka jednego z gniazd rodowych arystokratycznej rodziny książąt Światopełków-Czetwertyńskich oraz dramat ich życia w PRL-u, oraz Mostów, których historia związana jest ściśle z dziejami polskiego lotnictwa. Stanisław Nicieja zamyka tom historią Druskiennik najsłynniejszego polskiego kurortu w północno-wschodniej Polsce, ulubionego miejsca pobytu marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Przypomina też historię jego związku z Eugenią Lewicką druskiennicką lekarką, wokół którego narosło wiele domysłów i plotek.